حدود 270000 تن ضایعات پلاستیکی در اقیانوسهای جهان شناور هستند؛
جهان و بحران پلاستیک
بیستم فروردین ١٣٩٤ ساعت ١٨:٢٥
متخصص محیط زیست «مارکوس اریکسن» به سراسر زمین سفر کرده است و به هرکجا که رفته زباله ی پلاستیکی دیده. البته باید گفت که او به دنبال یافتن این زباله ها رفته تا بتواند هرآنچه می بیند ضبط کند.
اریکسن و تیمی از همکارانش در طول شش سال و بیست و چهار سفر ماجراجویانه، دریاها را سیر کرده اند تا تخمین بزنند چقدر ضایعات پلاستیکی بر سطح آبهای جهان شناور است و در نهایت این تخمین را اعلام کرده اند: 5.3 تریلیون قطعه ی پلاستیکی که نزدیک 270000 تن وزنشان است در سطح اقیانوسهای جهان غوطه ور است. با این میزان زباله می توان معادل 570 تا هواپیمای بوئینگ 747 را کاملا پر کرد.
اکثریت میزان این ضایعات یعنی در حدود نود درصد آن، بسیار کوچک هستند، شاید کمتر از 5 میلی متر عرض دارند.
یکی از تکان دهنده ترین نکات این مطالعه که امروز در مجله ی PLOS ONE چاپ شد این بود که ضایعات پلاستیکی در اقیانوس خیلی سریعتر و گسترده تر از چیزی که دانشمندان فکرش را می کردند از هم جدا و تجزیه می شوند. اریکسن که در یک موسسه ی تحقیقاتی محیط زیستی به نام «فایو گیرز» کار می کند، می گوید در حقیقت، پلاستیکهای کوچکی که پیدا کردند صد برابر کوچکتر از میزانی بود که انتظارش را داشتند. نام این موسسه از پنج الگوی گردابی وسط اقیانوس ها گرفته شده است، که در واقع جایی است که بیشترین میزان زباله ی شناور را در خود جمع می کند.
اما این واقعیت که میزان زباله‌ی شناور در اقیانوس ها کمتر از میزانی است که قبلا تخمین زده شده بود لزوما خبر خوبی محسوب نمی شود. اریکسن می گوید، آنچه در حال وقوع است این است که حرکت چرخشی و مداوم این گردابها در کنار موجها و باد و عوامل دیگر، بسیار سریع باعث از هم پاشیده شدن و تجزیه ی قطعه های زباله به تکه های کوچکتر می شود. دو اتفاق بر سر این قطعات کوچک پلاستیکی می افتد:
اول اینکه این تکه ها مدام کوچکتر شده و بنابراین غرق می شوند و جریانهای آبی عمیقتری آنها را در برگرفته و به سرتاسر اقیانوس انتقال می دهند. دوم اینکه، حیوانات و موجودات مختلف از جمله صدفها، جانوران شناور، ماهی ها، پرندگان و نهنگها، این تکه ها را می بلعند. این اظهارات را «چلسی راچمن» مطرح کرده است که متخصص سم شناسی محیط زیستی در دانشگاه دیویس کالیفرنیاست و البته نقشی در این تحقیق نداشته است.
این مسئله دغدغه ی ممهمی را بر می انگیزد، زیرا پلاستیک مواد سمی موجود در اقیانوس را به خود جذب می کند و آنرا به حیوانات دیگری انتقال می دهد که ازاین قطعات پلاستیکی تغذیه می کنند.
طبق گفته ی اریکسن، "پلاستیک موجود در اقیانوسها، اساسا زباله ی خطرناکی است زیرا مواد شیمیایی انبوهی را به خود جذب می کند و این مواد سمی را به حیوانات دیگری انتقال می دهد که ناخواسته آنها را می بلعند. "
راچمن تستهای آزمایشگاهی انجام داده است که نشان می دهند اگر ماهی ها پلاستیک آلوده ای را بخورند که شامل ماده ی آلوده‌ی کند کننده ایست که در اقیانوسها و در خون نودوهفت درصد آمریکایی ها وجود دارد، دچار نوعی بیماری می شوند. علائم غده های درون ریزی را از خودنشان می دهند، که نوعی تومور را در بدنشان شکل می دهد و غده های تولید مثلشان را از کار می اندازد. همین اتفاق دارد در حیات وحش نیز می افتد و نکته ی دیگر اینکه پلاستیک می تواند به عنوان حامل انتقال الوده کننده ها به ماهی باشد و سپس به انسانهایی منتقل پیدا کند که از این ماهیها تغذیه می کنند.
برخی از ضایعات پلاستیکی در اقیانوسها قابل تشخیص هستند. اریکسن در طی جستجو و تحقیقات خود، انواع مختلفی از چیزهای عجیب و غریب را پیدا کرده است. عروسکهای سبز ارتشی همه جا هستند، خمیردندان و وسایل ماهیگیری و هرچیزی دیگری که فکرش را بکنید. او می گوید: "حتی در پانصد مایلی هاوایی عروسک گوریلا پیدا کرده است".
راچمن می گوید، برخلاف تصور عموم که اقیانوسها پرند از اشیاء بزرگ مصرف شده، در حقیقت، اما، اقیانوسها پرند از قطعات بسیار کوچک. گروه جمع آوری زباله در اقیانوس آرام در یکی از گردابهای اقیانوسی آنقدر اشیاء ریز و کوچک پیدا کرد که به نظر می رسد آب را پر از کاغذ رنگی کرده اند که برای جشنی آماده شده است.
طبق گفته ی اریکسن ،این قطعات ریز پلاستیکی خیلی بیشتر از قطعات بزرگ مشکل ساز به حساب می آیند. یک دلیل این است که این قطعات ریز به آسانی خورده و بلعیده می شود. دلیل دیگر اینکه تمیز کردن و از بین بردن آنها از سطح اقیانوسها خیلی سختتر است و بخش قابل توجهی از این زباله ها دیگر هرگز امکان بازیافت ندارند.
این مطالعه تنها میزان پلاستیکهای شناور در سطح اقیانوسها را تخمین زده است. قطعا خیلی بیشتر از این را می توان در عمق اقیانوس پیدا کرد که البته میزان دقیقش بر هیچ کس آشکار نیست.
اریکسن اضافه می کند که راه حل مشکل ضایعات پلاستیکی در آبها، باید از یک مدیریت پسماند درست در خشکی آغاز شود. او از ایده ی استفاده از بسته های چایگزین به جای بسته های پلاستیکی دفاع می کند و می گوید که این مشکل حل نخواهد شد مگر آنکه تولید کنندگان راههایی را برای بازیافت و استفاده ی دوباره از محصولات پلاستیکی خود ارائه بدهند.
او در آخر می گوید: "ما باید تمام محصولات پلاستیکی خود را از نو طراحی کنیم تا صددر صد قابل بازیافت باشد و یا به گونه ای باشد که هیچ آسیبی به محیط زیست نزند."
منبع: نیوزویک
کلیه حقوق این اثر متعلق به "مرکز فرهنگی میثاق" است.