شرح خبر
هزینه های رو به افزایش باتلاق سوریه برای ترکیه
    پانزدهم اردیبهشت ١٣٩٣ ساعت ١١:٢٥      

اختصاصی میثاق/ گروه بحران: بحران سوریه سه سال پیش به دروازه های کشور همسایه یعنی ترکیه نیز رسید و هزینه های امنیتی، سیاسی و انسانی، روز به روز افزایش می یابد. بعد از دست کم 720 هزار آواره ی سوری،  بیش از 75 کشته ی ترکیه ای و نزدیک 3 میلیارد دلار هزینه، حالا دیگر استیصال و در ماندگی چشمگیر است. در حالیکه اقدامات بشر دوستانه ی ترکیه از نظر اخلاقی درست و همسو با قوانین بین المللی است، همچنان تنها در حد واکنشی فوری دربرابر بحران تلقی می شود. آنکارا باید به توافق های دراز مدت و مداوم با جامعه ی بین الملل برسد تا بتواند از عهده ی پذیرایی از سوری هایی بر بیاید که هر روز از راه می رسند. ترک ها که حالا کمی از بدترین شرایط نظامی و فرقه ای دور شده اند، هنوز اما با خطرهای امنیتی ماشین های بمب گذاری شده و حوادث مسلحانه در قلمرویشان مواجه اند، مخصوصا، در مناطق شمالی سوریه که همچنان جایی غیر قابل پیش بینی است و هیچ کسی جرئت رفتن به آنجا را ندارد. آنکارا واقعا مسبب این درگیری ها نبود، اما تبدیل به یک طرف درگیر شد. حالا که قادر نیست خود به تنهایی تغییری ایجاد کند، باید تمام تمرکزش را بر روی حفظ مرزها و حفاظت از شهروندانش بگذارد، باید تلاشهایش را دو چندان کند تا از سیاستهای سنی- گرایانه ی خارجی فاصله بگیرد و به نوعی تعادل و بی طرفی  فرقه ای برسد و راه حلی آشتی جویانه و مصالحه آمیز در سوریه ارائه بدهد. 


ترکیه باید کاری کند که آوارگان فراری از سوریه بتوانند در یک چهارچوب قانونی به قلمروهای امن ترکیه و حفاظت بین المللی دسترسی پیدا کنند. اما تمام هزینه نباید بر دوش این کشور باشد. ترکیه ای ها به نمایندگی از جامعه ی بزرگ بین المللی، پذیرای سوری ها بوده اند و این جامعه باید بیشتر مسئولیت این بار سنگین رو به رشد را بر عهده بگیرد. هزینه های سرسام آور ساخت و تامین سرپناه باعث شده است که بسیاری از پناهندگان تازه وارد در بیرون از اردوگاهها به سر برند: آمار رسمی این آوارگان چیزی در حدود 500هزار نفر است اما در واقعیت، دوبرابر این جمعیت در چنین وضعیتی به سر می برند. سیل آواره ها، به زیر ساختهای محلی فشار زیادی وارد می آوردو تنش های اجتماعی فراوانی به همراه دارد. از آنجاییکه منابع و قدرت تحمل دچار افت می شوند، و حوادث امنیتی چندین برابر، دروازه های سیاست ترکیه محدودیتهایی را اعمال می کند. اگرچه، حتی با وجود کنترل سختگیرانه تر در مرزها، سوری ها همچنان وارد این کشور می شوند و اغلب هم غیر قانونی.


آنکارا نیازمند راهکار جامعی برای تامین سرپناه و مکان زندگی است، از جمله اینکه به آوارگان این حق انتخاب را بدهد که وارد جامعه ی ترکیه بشوند و از طریق شغل، دسترسی به مراقبتهای اجتماعی، آموزش زبان و تحصیلات، با مردم ترکیه بیامیزند. این مسئله، اول نیازمند چهارچوب قانونی جامع تری است که قانون آوریل 2013 درباره ی خارجی ها و مهاجران، را گسترش دهد. خیرین می توانند از نظر لجستیکی و مالی کمک بزرگی باشند و متخصصانی را در اختیار ترکیه قرار داده و منابع مالی بیشتری را برای برنامه های خانه سازی که از سوی هر دو طرف مورد توافق است، برای سوری های ساکن ترکیه فراهم کنند.


ترکیه از سال 2012 مهمترین خط رابط شمال سوریه محسوب می شود و بسیاری از کشورها و سازمانهای محلی کمکهای حیاتی خود را به دست حداقل 100 هزار سوری می رسانند و همه ی این ها از طریق منطقه امن انسانی ترکیه حاصل می شود. این رویه باید در کاملترین شکل خود ادامه پیدا کند و سازمانهای بین المللی باید کمکهای بشردوستانه ی بیشتری را بفرستند. از نقطه نظر ترکیه، مراقبت از آوارگان درون سوریه می تواند جلوی هجوم سیل مهاجران را بگیرد. اما برنامه های مطرح شده برای برطرف کردن این نیازها درون اردوگاهها در آینده ی نزدیک، تحت الشعاع خطرات موجود هم برای سوری ها و هم برای کمک رسانان قرار خواهد گرفت، زیرا محیط آنجا هر روز بیشتر از قبل ثبات خود را از دست می دهد و هر لحظه آماده انفجار است. همانطور که تیم بحران در آوریل سال 2013 اعلام کرد، بهترین گزینه، پیدا کردن راهی است برای خروج همه ی غیر نظامیانی که می خواهند کشور از هم پاشیده شان را ترک کنند.  


ترکیه شاید از دیگر همسایه های سوریه بزرگتر، قدرتمند تر و ثروتمند تر باشد، اما در هر حال باید از حمایت های لازم برخوردار باشد تا بتواند مرزهای خود را به روی آوارگان بگشاید. در یک سال و نیم گذشته، آنکارا از هرگونه کمک بین المللی استقبال کرده وازNGO ها و گروههای بشر دوستانه ی بین المللی بیشتری ثبت نام به عمل آورده تا بتوانند در این بحران همراه ترکیه باشند. با این وجود،  ترس مداوم از حضور خارجی ها و موانع اداری و سازمانی (بروکراتیک)  همچنان مانع آن هستند تا ترکیه از منابع بین المللی در دسترس بهره ی کامل ببرد. گروههای سوم، تنها چیزی در حدود یک دهم همه ی آنچه را که برای کمک در این شرایط بحرانی مورد استفاده قرار گرفته است تقبل کرده اند. (تنها در یک دهم کمکها مشارکت داشته اند). خیرین دیگر نباید تسلیم دستور اولیه آنکارا مبنی بر عدم پذیرش هرگونه کمک خارجی شوند، و یا نباید به دلیل اینکه ترکیه خیلی بهتر و موثرتر از اردن و لبنان موقعیت را در دست گرفته و کنترل می کند، از کمک به این کشور سرباز زنند.


در حالیکه، ترکیه مناقشات فرقه ای داخلی اش را با موفقیت کنترل کرده است، سیاستهایش در قبال سوریه در داخل اصلا با اقبال عمومی روبرو نشده است. حتی جمعیت کرد و علوی نیز با این سیاستها موافق نبوده اند. حزب توسعه و عدالت  AKP) ) حاکم بر دولت که از دولتهای غربی سرخورده و نا امید شده است زیرا آنها به تعهدهای خود مبنی بر همکاریها و حمایتهای بیشتر عمل نکردند، در طول سال گذشته درصدد آن برآمده است تا سیاستهای خارجی خود را بازنگری کند. نوع روایت و عبارتهای دولت ترکیه حالا جهت دیگری به خود گرفته است و دولت، علاوه بر رژیم اسد و عوامل آن، عناصر جهادی نیروهای نظامی مخالف را نیز در لیست تهدیدهای بالقوه ای قرار داده است که امنیت ترکیه را به خطر انداخته اند. ترکیه در سال 2013 سیاست پیشین خود را که مخالف دخالت حزب اتحادیه ی دموکراتیک کردهای سوریه  ((PYD   بود، کاملا برعکس کرد. این حزب با شورشیان حزب کارگر کردستان (PKK) ارتباط دارد. در مارس 2014 ترکیه به نیروهای کمک سازمان ملل اجازه ورود به مناطق تحت کنترل PYD داد که در همین زمان بود که سوریه نیز سرانجام یکی از مرزهایش را برای دریافت کمک های بشر دوستانه به روی نیروهای سازمان ملل گشود. در حالت کلی تر، ترکیه خواهان آن است که جلوی آشوبهای نظامی بیشتر را بگیرد، اما درگیری های خشونت آمیز مرزی و نزاع های هوایی گاه و بیگاه با نیروهای دولت سوریه، خطر افزایش شدید اختلافات را در پی دارد. حتی با این وجود، بعید است ترکیه بخواهد دخالتهای نظامی گسترده ای را بدون حمایت وحکم بین المللی صورت بدهد.


رهبری حزب توسعه و عدالت (AKP) همچنان خواستار برکناری بشار اسد است و همچنان هم از نیروهای مخالف حمایت می کند. ترکیه میزبان معترضان و خانواده هایشان است و سرپناههای محکم ساخته شده در اختیارآنها می گذارد، به نیروهای سیاسی و نظامی این گروه اجازه می دهد در خاک ترکیه گرد هم بیایند و نیز از هیچگونه کمک لجستیکی و ابزاری دریغ نمی کند. با این حال، ترکیه هرگز حامی اصلی عملیات نظامی نیروهای معترض در داخل سوریه نبوده است و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نقش مهمتری در این زمینه بازی کرده و تاثیر سیاسی بیشتری داشته اند. با وجود تمام این مسائل، درگیری با متحد سیاسی اصلی نیروهای مخالف، یعنی اتحاد ملی انقلاب سوری ها و نیروهای مخالف، حمایت زیادی را در جریان گفتگوهای صلح ژنو 2برایشان به ارمغان آورد و تاحدی کردها را وارد صحنه کرد. ترکیه باید از تاثیر خود به عنوان محل انتقال تجهیزات به گروههای شورشی در شمال سوریه استفاده کند و آنها را به همکاری با نیروهای بشردوستانه ی بین المللی ترغیب کند. این کشور باید ارتباطات بازتری به همتاهای خود در منطقه از جمله ایران داشته باشد تا بتواند دخالت نیروهای خارجی را در جنگ سوریه کم کرده و محیط مناسب تری را برای برقراری صلح فراهم کند.




کلیه حقوق این اثر متعلق به "مرکز فرهنگی میثاق" است.

اخبار
  «رستم محله» روی آنتن شبکه‌ی مستند می رود

  محسن اسلام زاده با “تنها میان طالبان ۲” دوباره میان طالبان رفت

  سختگیری جشنواره سینما حقیقت تنها برای آثار انقلابی است

  مستند «رویای روهینگیا» به جشنواره هند راه یافت

  بخش و نقد مستند «آقای دادستان» در برنامه ی به اضافه مستند

  «کدام مسجد!» در شبکه مستند | چگونه جایگاه اجتماعی مساجد احیا شود

  «عکاسی زیر آتش» روی آنتن می رود | قصه اشغال تا آزادی خرمشهر

  «عالی‌نسب» اولین برند تولیدکننده وسایل نفت سوز ایرانی

  حتی مردم سوریه از اقدامات ما مطلع نیستند

  اکران مستند "خاطرات نارنجی" در امریکا

  نقدی بر فیلم مستند «میرزا جواد» ساخته سعید فرجی

  برگزاری ۲ نشست تخصصی در روز هشتم «۱۰ روز با عکاسان»

  داستان اولین شهید عکاس را در «میرزا جواد» روایت کردم

  کانال مرکز فرهنگی میثاق در پیام رسان سروش و آی گپ

  بررسی «خاطرات نارنجی» در دهمین قسمت از فصل دوم برنامه «به اضافه مستند» + تیز

  گفتگوی دوربین.نت با سعید فرجی | فیلم


   بیشتر...