اختصاصی میثاق: یادداشت زیر مسولیت ها و نقشهای اعضای یک تیم ساخت مستند را یه صورت جمع بندی شده در اختیار شما خوانندگان عزیر می دهد. مرکز فرهنگی میثاق امیدوار است از این یادداشت نهایت استفاده را ببرید.

کارگردان:
مهمترین مسئولیت کارگردان در تولید این است که ایده ی جامعی برای مستند در ذهن داشته باشد. این عمدتا باید در مرحله ی پیش تولید تصمیم گیری شود. سپس باید این تصویر را به ماده ی واقعی فیلمبرداری تبدیل کنید. کار شما این است که اطمینان حاصل کنید چیزی که همراه تیمتان از آن فیلمبرداری می کنید از نظر تکنیکی و خلاقی دارای استاندارد بالایی باشد، نمایانگر حقیقت و انصاف باشد، جنبه های سرگرم کننده داشته باشد و از نظر موضوع و روایت دارای جذابیت باشد.
کارگردان مستند اساسا کسی است که:
•    درباره ی افراد، موضوعات و جنبه های مهم  زندگی تحقیق می کند.
•    هرکاری را که لازم باشد انجام می دهد تا چیزهایی را که ضروری و معنادار هستند ضبط کند.
•    زندگیش را وقف نشان دادن حقیقت و درگیریهای مهم زندگی معاصر می کند.
•    همدردی فراوانی برای انسانیت دارد و به درک انسانی از هر جهان تازه ای رسیده است.
•    صحنه هایی را به تصویر می کشد تا از آن طریق بتواند داستانی را خلق کند که از نظر سینمایی و دراماتیک اغنا کننده باشد.
•    عمیقا می تواند احساسات و ذهنیات مخاطب را درگیر خود کند. 

پیش تولید
برای اینکار شما باید:
•    به دنبال موضوعات، مفاهیم یا ایده هایی بالقوه برای مستند باشید.
•    رهبری گروه تحقیق و پیشرفت کار را درگروه بر عهده بگیرید.
•    درباره ی قویترین ایده خود به تحقیق و تفحص بپردازید.
•    تک ایده ی الهام بخش مستند را گرفته و بسطش بدهید.
•     ایده ی خود را با گروه تولید در میان بگذارید.
•    روش مستند سازی پیشنهادی خود را درباره ی چگونگی ضبط تصاویر، صدا و تدوین در اختیار گروه قرار داده و درباره اش به بحث بنشینید.
•    با دستیار تولید خود کار کرده و تمامی مواد پیش تولید را در ارتباط با نحوه ی تولید مستند، متن ها، لوکیشن ها، مشارکت کنندگان، مدیریت پروژه ، برنامه ها و هزینه ها را بررسی کنید.
•    در صورت نیاز قطعه ها یا سکانس های کوچکی را کارگردانی کنید.
•    با همراهی دستیار تولید، تمام جلسات مورد نیاز مربوط به تولید را سازماندهی کنید.
•     در مورد همه ی جنبه های پیش تولید همکاریهای لازم را با دستیار تولید خود داشته باشید.
•    با دستیار تولید، مدیر فیلمبرداری، صدابردار و تدوینگر خود رابطه ی کاری نزدیکی داشته باشید تا مطمئن شوید آنها نیز ایده های شما را دارند و برای پیشرفت و بسط آن ازهیچ گونه مشارکتی دریغ نمی کنند.
•    در صورت لزوم بخشی را به طور امتحانی و به همراه عوامل فیلم فیلمبرداری کنید.
•    ارتباط موثر و خوبی با تک تک عوامل  داشته باشید.

برای تولید، شما باید:
•    به خوبی از عهده ی کارگردانی و مدیریت دستیار تولید، عوامل دوربین و صدا بر آیید تا خیالتان راحت باشد که همه ی آنها در راه درک ایده ی شما قدم بر می دارند.
•    باید رابطه ی نزدیکی با مدیر فیلمبرداری تان داشته باشید تا مطمئن شوید نیازهای شما کاملا فهمیده می شوند
•    تمامی مصاحبه ها و دیگر ضبط ها را باید به خوبی کارگردانی و نظارت کنید.
•    کنترل کامل بر روی لحظه به لحظه ی پروسه ی ضبط کردن از جنبه های خلاقیت، جنبه های تکنیکی، محتویات و اجرای حرفه ای داشته باشید.
•    مسئولیت همه چیزهایی را که ضبط می کنید و لوکیشن هایی را که در آنها این ضبط انجام می شود برعهده بگیرید.
•    حواستان به فرصتهای تصویر برداری خارج از برنامه باشد، اطمینان حاصل کنید که شما و تیمتان به طور مدام حواستان به اتفاقات اطرافتان هست.
•    از هرگونه فرصت غیر مترقبه برای ضبط تصاویر اضافی و دیگر موقعیتهای بالقوه به نحو احسن استفاده کنید.
•    همیشه هنگام ضبط کردن در ذهن خود تدوین را نیز در نظر داشته باشید
•    ارتباط موثری با تک تک افراد تیم برقرار کنید.
•    مطمئن شوید که شما وتیمتان در امنیت کامل به کار مشغول هستید.
•    اطمینان حاصل کنید که مواد فیلمبرداری شما درست و امن ذخیره و نگه داری شود.
•    مطمئن شوید که بعد از هر فیلمبرداری روزانه، شما و عوامل فیلم صحنه های ضبط شده را تماشا کنید. اینکار به دلیل هایی که در زیر می آید بسیارحائز اهمیت است: 
o    برای اینکه مواد کاری خود را چک کرده و مطمئن شوید که چیزی را گم نکرده اید.
o    برای اینکه ببینید آیا کاری با کیفیت ضعیف انجام شده است-حالا به هر دلیلی- و باید دوباره فیلمبرداری شود.
o    برای اینکه قبل از آنکه دیر شود، متوجه هرگونه  مشکل فنی یا خلاقی بشوید.
o    برای اینکه صحنه های فیلمبرداری شده را مقایسه کنید و هنگام استفاده از چند دوربین خیالتان درباره ی جای دوربین و روش فیلمبرداریتان راحت باشد.
این مسئله که همه ی عوامل فیلم در پایان روز صحنه های فیلمبرداری شده را تماشا کنند، این فرصت را در اختیار شما قرار میدهد که به بحث درباره ی کیفیت صحنه ها بنشینید، علاوه بر اینها اینکار میتواند به عوامل فیلم نوعی حس مفید بودن فردی و احساس موفقیت بدهد. این جلسات را در برنامه ی تولید خود  نهادینه کنید. حتی اگر یک روز کامل را کار کرده اید، این جلسات در ساختن گروهی موفق حیاتی هستند.

فیلمبرداری
در شرایط فیلمبرداری از صحنه های غیر مصاحبه ای علاوه بر قوانین معمول کار، توجه شما در درجه اول باید معطوف این باشد که هر صحنه را به تاثیر گذارترین شکل ممکن فیلم برداری کنید. بنابراین،  به عنوان کارگردان بایستی پا به پای فیلمبردار خود کار کنید و موارد زیر را در نظر داشته باشید:
•    موضوع و ترکیب کلی هر صحنه
•    محتوا و پس زمینه ی کلی هر صحنه فیلمبرداری شده. در نظر نگرفتن اینکار به این معناست که شما به طور ناآگاهانه ای چیزی را از قلم انداخته اید که می تواند کل کار شمار ا زیر سوال ببرد یا در موارد حتی بدتر، شمار ا به دردسر بیندازد. برای مثال، اگر مستند شما درباره ی مغازه هایی است که اجناس تاریخ گذشته می فروشند و سوپر مارکتی در پس زمینه ی خود دارید، مخاطب خودش نتیجه گیری خواهد کرد که این سوپرمارکت یکی از همان مغازه هاست. اگر چنین نیست ممکن است شکایاتی جدی علیه  شما مطرح شود.
•    میزانسن: یعنی چیزی که می توانستید به صحنه اضافه کنید تا صحنه ی اصلی را حمایت یا پررنگ تر کند و یا معنای بیشتری به آن اضافه کند. درست مثل هرگونه کار تولیدی، شما این قدرت را دارید که چیزی را که مخاطب قرار است ببیند بسازید. با این وجود، همانطور که در بالا دیدیم، بر خلاف دیگر تولیدات، در تولید مستند باید مرز خود را بشناسید و بدانید که در خلق و ارائه ی یک واقعیت تا کجا می توانید پیش بروید که از واقعیت به دور نباشد.

برای انجام مصاحبه ها باید درباره ی نحوه ی قاب بندی از مصاحبه شونده خوب فکر کنید. به طور معمول، راههای پذیرفته شده ی قاب بندی وجود دارند که در زیر به آنها اشاره می شود:
اگر از یک دوربین استفاده می کنید:
•    قابی که هم مصاحبه کننده و هم مصاحبه شونده در آن باشند.این نوع قاب بندی معمولا بدترین حالت ممکن است، و اگر با ترکیب ضعیفی گرفته شود، هردونفر به صورت نیمرخ در قاب خواهند بود و در نتیجه مخاطب قادر نخواهد بود چشمها و دهان هیچ کدام را ببیند. از اینکار می توان در ضبط استودیویی مصاحبه استفاده کرد.

حالت بهتر این است که:
•    تنها مصاحبه شونده در قاب باشد: در این حالت تصویر به صورت مرکزی ارائه می شود که در آن مصاحبه شونده مستقیما به دوربین نگاه می کند یا خارج از مرکز (محور) که در آن، مصاحبه شونده به خارج از دوربین و به مصاحبه کننده ی خارج از قاب نگاه میکند. دوربین در این حالت معمولا بر روی خط چشم سوژه قرار می گیرد.
•    تصویر از بالای شانه ی مصاحبه شونده گرفته می شود و مصاحبه شونده در مرکز توجه قرار می گیرد: این نوع قاب استاندارد است مخصوصا در مستند های پژوهشی. در این نوع فیلمبرداری اکثرا مصاحبه شونده در قاب قرار می گیرد اما بخشی از بدن مصاحبه شونده نیز نشان داده می شود که نشانگر نوعی ارتباط فیزیکی بین آن دو است.   
زمانیکه از دو دوربین استفاده می کنیم امکان آن وجود دارد که یکی را بر روی مصاحبه شونده و دیگری را بر روی مصاحبه کننده تنظیم کنیم و از مقابل هردو فیلمبرداری را انجام دهیم. این روش بسیارآسانتر و بهتر است. همچنین باید با دقت فراوان به حرفهای مصاحبه شونده گوش دهید تا بتوانید سوالات بعدی را دنبال کنید و بدین ترتیب مواد و مصالح خوبی برای تدوین در دست داشته باشید.  

فیلمبرداری برای تدوین 
برای یک کارگردان خوب با عوامل تولید خوب  فرقی نمی کند از چه چیزی فیلم بگیرد، نکته مهم برای او این است که همیشه هنگام فیلمبرداری برنامه ریزی آگاهانه برای تدوین در ذهن داشته باشد. همینجاست که داشتن یک خط داستانی هرچند ابتدایی بسیار مفید واقع خواهدشد. بنابراین، مثلا مصاحبه با یک کهنه کار جنگ را می توان با استفاده از برشها و جایسازی هایی که به تعریف داستان کمک می کند بهتر کرد. حتی شاید بتوان در لوکیشن نیز از او فیلم گرفت مخصوصا اگر لوکیشن خانه ی خودش باشد با کلوزآپی از مدالها، عکس دسته جمعی با یونیفرم، کلوزآپی از دستها درست زمانی که دارند با حلقه ی ازدواجشان بازی می کنند، یا تکه ای روزنامه ی رنگ و رفته ی قدیمی که آنها هنوز نگهش داشته اند- یا حتی میتوان صحنه هایی داشت که بعد از مصاحبه گرفته شده اند؛ برای مثال، فیلمهای آرشیو یا صحنه ای از مراسم یادبود جنگی. کات کردن به چنان صحنه هایی در طول مصاحبه به شما این فرصت را خواهد داد که هنگام تدوین صحنه های ضعیف را قطع کنید.

پس از تولید
شما باید:
•    اطمینان حاصل کنید تمامی صحنه های ضبط شده و کاغذ بازی های مربوط به کار از دستیار تولید به تدوینگر رسیده باشد.
•    تمامی صحنه های گرفته شده را به همراه تدوینگر تماشا کنید و احتمالات و اتفاقات جدیدی را که این صحنه ها برای مستند شما به ارمغان می آورند کشف کرده و درباره شان به بحث بنشینید.
•    درباره ی اینکه چه صحنه هایی را باید در هنگام تدوین استفاده کنید به توافق برسید.
•    به تدوینگر اجازه بدهید کار خود را انجام دهد و مورد حمایت شما باشد.
•    هرزمانی که به شما نیاز بود از مراحل تدوین حمایت لازم را به عمل آورده و کمک کنید.
•     در نقاط کلیدی تدوین تصاویر را اصلاح و مرتب کنید.
•    مطمئن شوید که در طول فرایند تدوین، تا آنجاییکه امکان دارد، شما و تدوینگرتان روی برنامه ی مشترکی از نظر محتوا و روش کار می کنید.
•    به تدوینگر فضای کافی بدهید تا بتواند روایت و خط داستانی را درون مستند بسط بدهد.
•    با دستیار تولید درباره ی قطعی کردن مسائل مربوط به تولید مانند حقوق و تشکراز عوامل  همکاری های لازم را داشته باشید.

فیلمبردار
فیلمبردار پای به پای کارگردان کار می کند، دستوراتی از او می گیرد، بخش مهمی از تیم تولید محسوب میشود و اغلب به صورت فیزیکی از طریق کابل های  XLRکه میکروفون را به دوربین اصلی وصل می کند، با صدابردار در ارتباط است.   

پیش تولید
شما باید:
•    طوری با کارگردان کار کنید که بتوانید تمام نیات و ایده های او را درباره ی مستند پیشنهادی بفهمید.
•    روش کلی مستند و به طبع آن، کاری را که کارگردان از دوربین میخواهد درک کنید.
•    در جلسات تولید شرکت کرده و با مسایل مربوط به مستند سازی مانند روش کار، متن و خط داستانی آشنا شوید.  
•    در صورت لزوم بخشی را به طور امتحانی با کارگردان و عوامل فیلم فیلمبرداری کنید.
•    مطمئن شوید که تجهیزات و امکانات مناسب را برای فیلمبرداری مهیا کرده اید.

تولید
شما باید:
•    حواستان باشد تمام تجهیزات دوربین را تنظیم کرده و آماده ی کار کنید.
•    اگر از بیش از یک دوربین استفاده می کنید باید مراقب باشید تنظیمات آنها با هم همخوانی داشته باشند.
•    احتیاجات کارگردان خود را بفهمید و در صورت امکان حتی پیش بینی کنید که او به چه دوربین و ترکیب صحنه ای نیاز دارد.
•    در جای مناسب، به طرز خلاقانه و فنی کارگردان را راهنمایی و حمایت کنید.
•    مطمئن شوید که تنظیم دوربین و روش فیلمبرداری در هر لحظه درست باشد.

ضبط تصاویر
نظریه ای جهانی وجود دارد که طبق آن اکثریت مستندها برای کار خود به روش دوربین در دست تکیه می کنند اما  حتی امتحان سطحی این روش نیز غلط بودن این روش را ثابت خواهد کرد. دوربین شما همیشه باید بر روی سه پایه قرار بگیرد و سرش قابل جابه جایی به هر سمت باشد مگر اینکه روش خاص مستند سازی شما این باشد که از روش دوربین در دست استفاده کنید یا صحنه هایتان را از بالای شانه فیلمبرداری کنید. اگر از چنان صحنه هایی استفاده می کنید باید در مرحله ی پیش تولید این مسئله را در نظر بگیرید و تحقیقات لازم را درباره ی انواع مختلف مستندها انجام داده و در نهایت ایده ی خود را عملی کنید. برای مثال، اگر بیشتر صحنه های فیلمبرداری شده باید از روی شانه گرفته شوند، طوری که مدام در حرکت باشند، قطعا نیاز خواهید داشت دلیل خود را برای انتخاب این روش مبنی بر اینکه چرا این روش را انتخاب کرده اید، چه هدفی را دنبال میکنیدو این روش چگونه بر روی مخاطب و جریان کلی مستند تاثیر خواهد گذاشت، توجیه کنید.  

نورپردازی
نقش کلیدی دیگری که برای فیلمبردار حائز اهمیت فراوانی است نورپردازی است. با توجه به اینکه مستند در حقیقت ارائه ی "امر واقعی" است، مخاطب شما مشکلی با قطع و وصل شدن نورنخواهد داشت. بنابراین، هنگام نورپردازی مستند به طور معمول می توانید از نور محیط به عنوان منبع اصلی نورتان استفاده کنید.
با این حال، هنگام بازدید اولیه از لوکیشن، متوجه خواهید شد که آیا به نور اضافی نیاز دارید یا خیر. مهمترین جایی که احتمالا به اینکار نیاز دارید هنگام تهیه ی مصاحبه هاست. تنظیم طبیعی نور برای مصاحبه ها استفاده از نورپردازی سه شاخه (سه طرفه) است در بخش چهار درباره اش توضیح دادیم. این تنها زمانی واقعا مورد استفاده است که تیم تولید محل مخصوصی برای ضبط مصاحبه ها داشته باشد. در بعضی از مستندها، می توان از لامپ تک-باطری برای نوردادن استفاده کرد که معمولا به نام "لکه ی خورشیدی" نامیده می شود. این لامپ به قسمت بالای دوربین وصل می شود و نور را در جهتی که دوربین به آن اشاره دارد متصاعد میکند. این نور کمی تند وشدید است اما برای متعادل کردنش می توان از یک پخش کننده (diffuser)استفاده کرد. قابلیت کنترل نورپردازی برای فیلم مستند بسیار محدود است، اما نباید آنرا به کل نادیده گرفت. دقت کافی درمورد نور و برنامه ریزی متعاقب آن به شما این اطمینان خاطر را می دهد که در کل مستند نوعی تداوم در نورپردازی  دیده می شود. درست مانند مبحث صدا، مسئله ی طراحی نو نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.    
 
کار صدابردار
یکی از اولین کارهای صدابردار تعیین این مسئله است که در شرایط موجود دقیقا چه ابزاری برای ضبط صدای خوب موردنیاز است. بنابراین، باید هم به میکروفون و هم به دیگر ابزار کمکی توجه داشته باشید.
همانطور که می دانید اولین قانون صدابرداری این است که هرگز از میکروفون دوربین استفاده نکنید. با توجه به این مسئله حالا باید خوب درباره ی نوع میکروفونی که می خواهید در هر بخش از مستند خود استفاده کنید فکر کنید. با توجه به نوع مستند خود، میتوانید از میکروفون های تفنگی و tie-clip برای مصاحبه ها و از میکروفونهای همه-جانبه برای صحنه های لوکیشنی استفاده کنید. اگرچه هنگام بازدید اولیه از لوکیشن تصمیمتان درباره ی نوع میکروفون مورد نیاز قطعی می شود، با این حال همراه داشتن انواع میکروفون بسیار مفید بوده وحق انتخاب بیشتری به شما می دهد. برای مثال اگر زمان محدودی در اختیار دارید، پس میکروفون تفنگی سریعترین و مفیدترین وسیله ضبط صدای شماخواهد بود. در حالیکه اگر زمان کافی در اختیار دارید بهترین گزینه شما میکروفونهای tie-clip است. مسئله ی مهم این است که به شرایط ضبط خود توجه کنید و از میکروفون درست مختص آن شرایط استفاده کنید. اگر از بیش از یک میکروفون استفاده می کنید برای برقراری تعادل صدایی باید از میکسر صدا در لوکیشن استفاده کنید.
ضبط صدا برای فیلم مستند تفاوت زیادی با دیگر ضبط ها دارد. فیلم مستند یکی از معدود موقعیتهایی است که درآن، عوامل باید هنگام ضبط صدا در حرکت باشند. ممکن است هیچ کنترلی بر روی آنچه اتفاق می افتد نداشته باشند و بنابراین باید طبق شرایط اطراف عکس العمل نشان بدهند. یک سوژه ی متحرک و فعال لزوما علاقه ای به توقف ندارد و ممکن است عوامل مجبور شوند هنگام حرکت با او مصاحبه کنند. اینکار نیازمند آن است که صدابردار و فیلمبردار به موازات هم کار کنند و هیچکدام سر راه دیگری قرار نگیرد و میکروفون نیز با وجود آنکه باید تا آنجایی که ممکن است به سوژه نزدیک باشد در عین حال باید مدام خارج از صحنه قرار بگیرد تا بهترین کیفیت صدا را به دست بدهد. رسیدن به این نوع ترکیب و مدیریت بین صدا، دوربین، کارگردان و سوژه کار چندان آسانی نیست و نیازمند تمرین و ممارست فراوانی است تا به موفقیت بینجامد. برای اینکار صدابردار باید حرکتهای فیلمبردار و سوژه را تحت نظر گرفته و پیشبینی های لازم را انجام بدهد.

هنگام  ضبط صدا برای کارهایی چون مصاحبه ابتدا همواره سطوح صدایی را چک کنید: این سطوح باید روی 20 دسیبل (dB) به بالاترین حد خود برسند. اگر صدای پس زمینه بسیار بلند است، سطح ضبط صدا را روی دوربین یا میکسر صدا تنظیم کنید، میکروفون را به سوژه نزدیک تر کنید و یا از آنها بخواهید بلندتر صحبت کنند. اگر این کارها نیز کمکی نکردند، شکست را بپذیرید و به لوکیشن دیگری روی بیاورید و یا به صورت تصویری دلیل این همه ی سرو صدا را نشان بدهید مثلا از طریق قرار دادن مجری یا سوژه جلوی منبع سرو صدا و ترافیک.

درست مانند ویدئوهای قبلی تان باید دو یا سه دقیقه فیلمبرداری محیطی مناسب درهر لوکیشن جمع آوری کنید. این صدای محیطی از هر لوکیشن بعدها هنگام تدوین بسیار مفید واقع خواهد شد. برای مثال، اگر مصاحبه ای را در داخل ساختمانی انجام می دهید که کارگران در پس زمینه در حال رفت و آمد هستند، مسئله ی مهم این است که صداها و آکوستیک عمومی آن فضا به گونه ای ضبط شوند که بعدها در مرحله بعد از تولید بتوان آنرا اضافه کرد و بدین ترتیب هم بتوان هرگونه خلا موجود در مصاحبه را پر کرد و هم حس کلی محیط ساختمان را ارائه داد.   
باز هم مثل ویدئوهای قبلی، مسئله ی صدا را باید در مرحله ی پیش تولید به طور کامل مورد بررسی قرار دهید و درباره ی نوع صدایی که برای مستندتان می خواهید آگاهی کامل داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که تمام صدای مورد نیاز خود را به دست آورده اید و حواستان به صداهایی باشد که در مراحل اولیه ی کار چندان اهمیتی به آنها ندادید. در نظر داشته باشید که چه نوع صدایی – که تنها شامل واژه های ادا شده نمی باشد- در جهت کمک به مستند است و چه تاثیری روی مخاطب خواهد گذاشت. این برنامه ریزی و توجهات باید به شما کمک کند تا برنامه یا طرح صدایی مشخصی برای مستندتان داشته باشید.    

کار دستیار تولید
دستیار تولید یکی از مهمترین افراد در میان عوامل تولید مستند به حساب می آید. نقش اصلی او این است که از کارگردان حمایت کرده و به او کمک کند تا کار تولید را پیش ببرد.

مدارک:
یکی از نقشهای کلیدی دستیار تولید این است که از نگه داری همه ی مدارک تولید مخصوصا برگه های گزارش (ثبت) و فرمهای انتشار اطمینان حاصل کند.
بسیار مهم است که هنگام فیلمبرداری برگه های ثبت گزارش دقیقی تهیه کنید مخصوصا اگر عوامل تولید فیلم بیش از یک نفر باشند. برگه های ثبت گذارش باید بسیار دقیق و جز به جز تهیه شوند و تمامی اطلاعات ضروری درباره ی عوامل فیلم، لوکیشن، تاریخ، زمان، تعداد نوارهای استفاده شده، توصیف مختصری از آنچه که ضبط شده، تعداد برداشتها، زمانبندی هر صحنه، و هرگونه توضیح دیگر، در آنها ثبت شوند. کار دستیار تولید این است که این برگه ها را با دقت ذخیره و نگه داری کند زیرا بعدها به آنها نیاز خواهید داشت.

مدارک ضروری دیگری هم مورد نیاز است نظیر فرمهای انتشار برای کسانی که در مستند مشارکت داشتند. منظور از این فرم، برگه ای است که به گروه شما این اجازه را می دهد که از مشارکت وهمکاری شخص در نسخه ی نهایی فیلم استفاده کند. بدون وجود چنان فرمی برای هر فرد، این احتمال وجود دارد که نتوانید مستند خود را پخش کنید یا روی پرده ببرید. نمونه های این فرمها را میتوانید در اینترنت پیدا کنید. حواستان باشد که این فرمها را درست پر کنید حتی اگر سرتان شلوغ است وکارهای مهمتر دیگری دارید.